Wydany przez Wydawnictwo Naukowe UKSW album Artystyczne zbiory Strzałeckich jest wyjątkowy z kilku powodów. Przede wszystkim po raz pierwszy przedstawia szerokiej publiczności jedną z najwspanialszych polskich kolekcji prywatnych, która stała się częścią narodowej kultury, wzbogacając zbiory kilku muzeów – w tym Zamku Królewskiego w Warszawie, Pałacu w Wilanowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego. Po drugie przywraca społecznej pamięci ród Strzałeckich, którego pięć pokoleń, aż do czasów współczesnych, gromadziło (i nadal to robi) pamiątki narodowe i dzieła sztuki, kierując się w równej mierze motywami estetycznymi i patriotycznymi. Miejscem ekspozycji i pierwszych publicznych prezentacji zbiorów była wybudowana w 1907 roku, na zamówienie Antoniego Jana Strzałeckiego, okazała kamienica w Alejach Ujazdowskich, znana wszystkim warszawiakom jako Dom pod Gigantami.
Publikację można uznać za wyjątkową także ze względu na jej autora – profesora Andrzeja Strzałeckiego, prawnuka Antoniego Jana. Podjął się on tytanicznego zadania odtworzenia całego zbioru rodzinnego, wypełniając lukę w istniejącym dotąd piśmiennictwie poświęconym sztuce kolekcjonerskiej i mecenatowi artystycznemu w Polsce. „Księga jest hołdem złożonym pradziadowi, malarzowi i właścicielowi przedsiębiorstwa Roboty dekoracyjne i budowlane, miłośnikowi sztuki, patriocie, który uznał dbałość o zachowanie kultury i tradycji oraz gromadzenie zabytków i pamiątek, za swą misję życiową” – zaznacza we wprowadzeniu autor.
Licząca blisko 750 stron publikacja dzieli się na dwie zasadnicze części. Pierwsza opisuje dzieje rodziny i wprowadza czytelnika w fascynujący proces kształtowania kolekcji. Jak zaznacza prof. Andrzej Rottermund, recenzent opracowania, ta część „urzeka historyczną wiarygodnością, interesującą charakterystyką poszczególnych członków rodziny, poczynając od urodzonego w 1815 roku Antoniego Strzałeckiego, a na czasach nam współczesnych kończąc. Jest bogato ilustrowana, mało lub zupełnie dotąd nieznanym materiałem ikonograficznym”.
Druga część to katalog rejestrujący rodzinną kolekcję, grupujący obiekty wedle takich dziedzin jak malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczne, a w nim tkaniny, złotnictwo i wyroby metalowe, ceramika, szkło, meble i zegary, a na końcu obszerny zbiór militariów (uzbrojenie i oporządzenie).
Prof. Rottermund zwraca uwagę, że katalog rekonstruuje cały zbiór rodzinny, a więc „notuje nie tylko te dzieła sztuki i pamiątki historyczne, które szczęśliwie w zbiorach muzealnych czy rodzinnych się zachowały, ale też te, które w różnych okolicznościach zaginęły. Staje się więc ważnym źródłem wiedzy zarówno dla badaczy polskiego kolekcjonerstwa, dla naukowców zajmujących się historią sztuki, jak też dla antykwariuszy”.
Pięknie wydane Artystyczne zbiory Strzałeckich to publikacja pionierska, która z pewnością zainteresuje historyków sztuki, varsavianistów i wszystkich koneserów piękna.
Biogram prof. Andrzeja Strzałeckiego
Andrzej Strzałecki jest emerytowanym profesorem psychologii. Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Warszawskim przez wiele lat pracował w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, gdzie uzyskał stopień doktora habilitowanego. Następnie związał się zawodowo z Akademią Teologii Katolickiej, gdzie obok aktywności dydaktycznej i badawczej sprawował funkcję dziekana Wydziału Filozofii, a później dyrektora Instytutu Psychologii. Tytuł profesora uzyskał od prezydenta RP na wniosek rady naukowej Wydziału Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. W końcowych latach aktywności zawodowej prof. Strzałecki pracował w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej, gdzie również pełnił funkcję dyrektora Instytutu Psychologii. Głównym obszarem jego zainteresowań i badań jest psychologia twórczości, psychologia poznawcza i psychologia ekonomiczna, a największą pasją sztuka.AKTUALNOŚCI
27 stycznia 2023
